Lezen

Afwas van vorig jaar

Nu is die Eindelijk weg en klaarop deze eerste dag van januaar Gisteren was het zo en anders nietde afwas bleef plagen, die smoeshet hele jaar of wat anders iet Spoel weg! Aangekoekte vuiligheidhier, nog een scheut schuimende properheid Misschien is gewoon uit het vuistjewel verrassenderde eenvoud van knibbel knabbel knuisje Nog een sprookje en op die stoel stildat knagend zwarte spookje Even op vakantie en jij – spookje – blijft hiér (on)tevree!Ík ga deze keer alleen, jou neem ik niet mee Het is zoals ik het benoemEindelijk, ook al was vorige jaar zonder veel roem In die Tweeëntwintig, jaja, dáár zal het gebeurenen (niet of) graag in alle kleuren Weggespoeld met rioolwater, die vorigjaarse afwas er weerkaatst lichter licht in een nieuwe helder plas!

Tegenstellingen

Om 2021 af te sluiten, schreef ik na mijn laatste blogbericht van dit jaar iets gedicht-achtig over tegenstellingen: Omarming van schaduw geeft licht meer zinDe zon en de regen kom ik beiden graag tegenHet monster en de engel, ze zijn er ook bijZe niet ontkennen, dáár ben ik vrij Ik zat op de bodem, vloog hoog in de luchtHet ene te donker, het andere ’n kluchtDie tegengestelden, ze zijn er ook bijDaar bruist het leven, dáár ben ik vrij Al ben ik een rare, gevaarlijk toch nietIk hou van plagen én vreugde én verdrietDie tegengestelden, ze blijven bij mijDat wikken en wegen, daar ben ik blij. Ik ben niet moedig, geen held noch een straffeToch niet zonder laf zijn, of moe of kwaad blaffenEnkel mijn zijn, met u er ook bijDat wil ik schrijven, dáár ben ik vrij.

In gesprek met mijn innerlijke kind.

Kind: Zijn wij hetzelfde? Ik: Ja, een beetje wel. Kind: Maar jij gaat eerder dood toch? Ik: Ja, ik ben ook veel ouder. Kind: Ja, jij bent veel ouder, dat is zo. Ik: Maar vandaag ga ik nog niet dood hoor. Kind: Neen. Het zou ook niet eerlijk zijn. Er zijn nog veel oudere mensen. Die zouden eerst moeten doodgaan. Ik: Ja, dat is waar. Dat is niet eerlijk. Maar toch gebeurt het. Kind: Is dood zijn zoals slapen? Ik: Ik weet het niet, maar ik hoop het wel. Misschien worden we over duizend of nog meer jaren weer wakker als baby. Dan beginnen we weer opnieuw. Kind: Ja, de max! Maar nu nog niet hé? Ik: Neen, nu nog niet. Kind: Nu ben ik ook al blij genoeg 😊

Aardse seizoenen

Zal de winter ooit nog mogenbestaanzijn wie hij ismet als licht de maan? een laatste namiddagse zonnestraaleen donker buitenin mij een licht verhaal Aarde doet en Aarde laatmisschien is het een keerenkel de mens die vergaat

verwinteren

zonder Ozonder bladeren in de takken van de bomen stil de rustwie heeft ooit de regen gekust de takken weer gespoeldlos van zomerse ballastdie toen menigeen heeft verkoeldvrij was voor elke gast steeds vrijer en allénerzwiepend of statig kalmwoest of net serenerverwinterende strohalm de stilte ook de eenzaamheidomarmt de rust en het gewringeen sterke tak voor een vogelis hij ook een enkeling?

Ondersteboven

Een hoofd te volop dit lijf te raar, om te gelovenaf- en ingedraaide delenscheef en schots verschovenvandaag ben ik ondersteboven Ik zie ik zie wat jij niet zietvanonder gaat naar bovende wereld op z’n kop gedraaidwat zal die nog gelovenvandaag ben ik ondersteboven Ik zie, ik ruik, ik hoor, ik proefik voel me soms verdovenals ik weer naar buiten keerdie mens, dat dier, die bloem en zin om dat te lovenvandaag ben ik ondersteboven

Allerzielen

Vandaag, deze dag het mag weer, het mag de zielen, de mensen nooit vergeten die jaren hoe ze nog heten wie ze waren Vandaag deze dag missen we net iets meer Wie denkt aan diegenen die niemand nog kende ver van waar ook alweer gestorven en nu onder vreemde koude stenen of zelfs waar niemand heen zal benen Vandaag deze dag, doe ik het tóch wel even. En dan is er Zij Dit is Haar graf Ik spreek met haar Zij, die overal nog is, elke dag Al voel ik dat ze nu haar rust gevonden heeft Haar optimisme, het flegma waarmee ze iets moeilijks kon afsluiten. En weer verder gaan. Daar denk ik nog aan. Aan wie ze niet was noch kon of mocht zijn Wat maakt het uit Als alleen de liefde er altijd was? Die vandaag deze dag nog is!

Tien uur op Goede Vrijdag

Ik ga al opruimen, dan is dat al achter de rug. Dat is wat ik dacht vóór die vijf minuten in april vier jaar geleden. Om tien uur zou ik hem bellen. Het kon niet eerder, dat zei hij afgelopen maandag. "Niet voor 10u want dan kan niemand mij bereiken." Natuurlijk was ik veel eerder wakker. Al vond ik het een prettig idee om niet vroeg te moéten opstaan. Het leven voelde stilaan goed zonder dat euvel dat mijn lichaam vertraagde. Zelfs de ogenschijnlijke uitzichtloosheid van het repetitieve van mijn dagen door de financiële beperking van mijn bestaan leek te veranderen. Het was gewoon brute pech! Ik woonde hier op dat moment een jaar. Eindelijk kwam er verlichting. Die berg waardoor ik me – liefst in dit leven nog – een weg diende te kappen, leek een heuvel geworden. Niet alles kwam op zijn pootjes terecht, doch had het één en ander dat me in de weg stond pootjes gekregen en was ervandoor. Misschien dat ik dit jaar nog eens naar mijn andere thuis kan, een weekje zou al mooi zijn. Dat dacht ik, een hele tijd voor die vijf minuten van die bewuste Goede Vrijdag. Eén weekje en met wat geluk kan ik dit jaar nog een kamer in dit appartement onder handen nemen. De badkamer of de keuken, die zijn er het ergst aan toe. Het had lang genoeg geduurd; de aankoop, de opdeling in aparte eigendommen, de opzeg van het bestaand huurcontract, die tot in het gerechtshof van een of andere aanleg moest vastgelegd worden. En dan het opruimen van alles wat de huurders hadden achtergelaten, waaronder een gat van twee maanden huur en een al te smerig riekende vuilniszak, verstopt in een keukenkast. Om maar niet te spreken over … Maar dat is nu voorbij. Nu kan ik weer vooruit kijken. Gewoon nog even dat telefoontje en ik kan er tegenaan. De rommel van de vorige dag, die om halfacht nog zichtbaar was in de keuken, had ik tegen halfnegen weggewerkt. Mijn gemoed verzachtte bij deze huiselijke daad. Zo dikwijls zag ik dat in mijn ouderlijk huis. Moeder die voor dag en dauw de afwas deed en man en kroost voorzag van gevulde boterhammendozen. Daarna pas zorgde ze voor haar eigen dag of was het tussendoor? Die eerste dagen na de bevrijding van het euvel gebeurde stofzuigen nog voorzichtig en de vloer opnemen met water en een fris ruikend doch ecologisch beloofd sopje in een traag tempo. Waarom zou ik me overigens haasten? Het was nog steeds geen tien uur. Facebook checken? Mijn mails doornemen? Nog een koffie nemen? Alles lag intussen klaar, een blocnote voor notities met een schrijvende pen erbovenop en daarnaast de telefoon. Na het opruimen van de vorige dag en tien uur overspoelden de gedachten mij alsof ik een spons was van de werkloosheid bevrijd om ramen te gaan wassen. Mijn hoofd droop! Dan had ik nog niets voorbereid voor het Paasweekend met anderhalve dag samen met familie in een bungalowpark om met de bengels de dieren van de kinderboerderij wakker te maken en op zondagochtend paaseitjes te rapen. Daarna zou ik het weekend afsluiten met een bezoek aan mijn vader. Dan kon ik hem ineens het nieuws van tien uur vertellen. Tien uur. Eindelijk! Ik belde het nummer dat me meegegeven werd en vroeg om me door te verbinden. Het muziekje klonk eerst prettig, tot ik het tien keer gehoord had. Of was het al na drie keer? Toen ging de telefoon over. Ik was doorverbonden. Hij vroeg me eerst nog hoe ik me voelde na vorige maandag. “Best goed,” antwoordde ik. Gebrand op het nieuws waarop ik wachtte, verbaasde het me niet dat mijn stem een beetje oversloeg. Dat zou algauw wegebben na dit telefoongesprek. “Mevrouw," zei hij, "Ik zie hier op het scherm uw laboresultaten. Gaat u aub vijf minuten zitten, ik vrees dat ik niet zo goed nieuws heb…”

Poreus

Brede mazen op mijn huid Alles wat bestaat sijpelt er doorheen Ik ben poreus. Drukke ziel Zonder rem op die mazen, oververmoeid Volgegoten met wat ik niet ben Waar is de filter? Die spoken wegfiltert ze op een stoel zet in een stoelendans Angst, boosheid, teleurstelling, paniek, oordeel, valse blijheid In een grote kring De stoelen vallen om. De spoken brullen. “Aandacht! Aandacht! Ik ben belangrijk!” Staccato geluiden Weerkaatsende lichtflitsen Meer, heviger, luider Iets knapt Waren die stoelen niet sterk genoeg? Ongelovig weer naar af! Abrupt gesloten mazen. Tot een gedachte: Sta op! Nog een gedachte: Adem! De volgende gedachte: Voel de aarde! De volgende: Voel de pijn! Nog één gedachte… bedank haar en laat vrij! Rust nu maar eerst uit !

Afscheid...

Die ene vraag doorheen de jaren en ik vroeg me af of die ooit zou verdwijnen. Hoe nam jij afscheid? Afscheid van dit leven dat voor jou nog lang niet uitgeleefd was? Hoe namen wij afscheid? Afscheid van de Zon die nooit zal verdwijnen? De gedachte beangstigt me niet meer. De vraag houdt me niet meer wakker. Ik heb er vrede mee. Ik zal nooit volledig weten, net zoals ik ook nooit alles tonen zal. Ook niet in afscheid. De rauwe rouw die rest, koester ik. Stilstaan met dat waar we zo dankbaar voor kunnen zijn, nog steeds, voor altijd. En Zij? Zij rust. Soms nog wakend en lacht me toe vanaf die foto, alsof Ze zegt: “Blijf jezelf, m’n dochter!”

Mens, erger me niet...

Ik grommel graag. Van ergernis naar ergernis begeef ik me door het wonderlijke doch kleinmenselijke aardse bestaan. Ik deed het als kind en zette het later dapper verder. Zou het ooit stoppen? dacht ik wel eens. Maar ik doe het nog steeds. Ik wijt het aan de omstandigheden die bondig om reactie vragen waarna mijn humeur even snel weer opheldert. De jogger die met zwaaiende armbewegingen langs mij heen rent en me stil doet staan, wanneer er uit de tegenovergestelde richting een jonge vrouw met haar peuter in de buggy aankomt. Mijn grom is sneller dan mijn gezond verstand. Ze zijn gelukkig wel van voorbijrazende aard, de jogger en de grom welteverstaan. Die jonge vrouw heeft niets door. Ze is druk bezig haar smartphone te bespelen. De peuter zeurt en waagt zich aan gymnastiek vanachter die buggygordel. Nog even en het lukt hem; eruit klimmen of vallen? Wat is hier de bedoeling van? ’s Avonds de builen op z’n hoofdje tellen? Toch wandel ik, haar in stilte de les lezend, voorbij. Op allerlei manieren wordt mijn ergernis gewekt. Het zal me maar overkomen: lezen in een artikel, dat het heeft over de mensen dat de regels aan hun laars lappen, nog wel in het zogenaamde betere dagblad. Geheid grijp ik naar mijn smartphone om de redactie eens te vertellen wat ik ervan denk, hardop beter wetend ‘hoe ben jíj door die selectieprocedure geraakt?’ Maar voor ik het verzend, is de lucht weer geklaard. De collectieve verwendheid van het bestaan, kan me ook – spreekwoordelijk – tegen het plafond krijgen. Ik ben toch niet verplicht om regenweer slecht te vinden? Is een flinke windstoot een spelbreker in mijn plannen? Moet ik echt weer luisteren naar het geklaag van deze of andere wandelaar die de mooie natuur moet missen omwille van… natuurelementen? Ga toch wat anders doen, denk ik en nestel me in de zetel met mijn dikke Outlander, blij met de honderden nog ongelezen bladzijden. Bij de vraag “Alles goed met jou?” verstom ik, bijna het puntje van mijn tong afbijtend om niet al te grof te worden. Toch antwoord ik zelfs dan, vind ik zelf, nog beleefd: “Niet alles, maar bij wie wel?” Me verantwoorden over mijn toestand is vermoeiender. Ergernis, als een stouteheersbeestje dat over mijn huid loopt en kriebelt. Zijn stipjes lichten vervaarlijk op. Voor ik als een gek begin te krabben adem ik diep in en uit. Enkel wanneer de stipjes blijven oplichten, waag ik me al eens aan een duidelijke taaltuiting. Zeker als het over ‘mijn zoveel vrije tijd’ gaat. “Ruilen met mij?” heb ik al meer dan eens gevraagd. De verstomming van die andere is dan een cadeau. Doch weegt zelfs die irritatie nu lichter. De dag zit vol potentiële ergernissen en hoe sneller ik er lucht aan geef, hoe beter ik me voel, wetende dat het enkel dat moment is. ’s Avonds leg ik me moe maar tevreden neer, me verheugend op de dag van morgen, vol mogelijkheden om mijn eigen kleinmenselijkheid te verdoezelen met grommelen over die van anderen. Mens, erger me wel. Ik houd van u. AMK.

Devoot taboe.

“Ik moet jullie iets vertellen!” Anja zat net aan tafel met haar ouders. Ze heeft zich gehaast om op tijd te zijn voor de koffietafel op zondagnamiddag. De dampen van het bruine goedje prikkelden haar neus. De geur alleen al gaf haar een boost en ze rechtte haar rug. Ze heeft zo lang gewacht maar vandaag zou ze de knoop doorhakken. Ze nam haar kopje dat bijna weggleed uit haar klamme handen, nipte ervan en wilde net van wal steken toen haar moeder haar een bordje met een aardbeientaartje voorzette. “Proef nu eens eerst, Anja. Jij bent altijd zo gehaast. Ik ben voor deze taartjes speciaal gaan aanschuiven bij de banketbakker.” Ze peuterde een stukje af met haar vork en at het op, traag kauwend haar woorden kiezend. Ze zouden zich vast en zeker verraden voelen, als ik ze het vertel, dacht ze. “Lekker mama, dank je wel.” Een beetje vleien kon geen kwaad. Zeker niet over zo’n oppervlakkige dingen als een duur taartje op zondagnamiddag. Daar voelde ze zich niet schuldig over. Neen, de gedachte aan wat ze gerealiseerd had, dankzij de financiële steun van haar ouders, zat haar dwars. Al had ze veel talent, alleen had ze dit nooit verwezenlijkt. Ze had immers twee studies mogen afmaken. Daar bovenop mocht ze een specialisatie volgen. Van verpleegster-vroedvrouw werd ze dokter en nu wilde ze zich specialiseren in de gynaecologie. Daar had ze haar redenen voor, die haar ouders nog niet wisten. “Wat zit je nu te treuzelen? Neem nog een hap!” “Zo dadelijk, mama. Ik wil jullie wat vertellen. Ik, euh…” “Anja, heb je er al eens over nagedacht welke stage je wil lopen in mijn ziekenhuis?” onderbrak haar vader. “Ik kan je wel even een duwtje geven. Niemand hoeft het verder te weten.” Daar heb je het, dacht ze. Het lijkt wel of ze ruiken dat ik iets anders wil. Maar ik wil niet afhangen van de noden in zijn ziekenhuis. Ze moest doorzetten als ze het leven wilde leiden dat haar als kind geïnspireerd had. Vanaf het moment dat ze in een kerk stapte om de eerste communie van haar neefjes te volgen, voelde ze het. Het leven was meer dan mooie poppen, Nintendo, snelle Polaroid foto’s en uitmuntende cijfers op school. Elke gelegenheid greep ze aan om een kerk binnen te gaan waar ze zich, gezeten op een te hoge stoel, liet overdonderen door de beelden en de schilderijen die haar verhalen vertelden. Ze wilde zelfs veranderen van zedenleer naar godsdienstlessen en in haar kamer zong ze zachtjes hymnes en psalmen mee van onder haar koptelefoon. Later in de universiteit – ze koos voor de katholieke – zonderde ze zich altijd af na de lessen. Ze zat op peda voor vrouwen, niet op kot, studeerde hard en was niet vies van handenwerk tijdens haar stage. Een lijk, een zwaargewonde, een uitterende zieke, ze bleef er rustig onder en prevelde onverstaanbare woorden. Zelfs de meest ongelovige Thomassen of de uitzichtloze terminale zieken kalmeerden onder haar bedrijvige handen. “Anja! Luister je wel? Wat wil je doen na je afstuderen? Er zijn twee openstaande betrekkingen voor nieuwe stagiaires.” “Ja, het zit zo, papa, ik heb eigenlijk ergens anders gesolliciteerd. Ik zou graag eerst … ” “Wablieft? Waar dan? Wat wil je eerst? Hoe kóm je erbij om zo plots te veranderen?” bulderde hij. Ik moet doorzetten, dacht ze. Nu! “Ik wil eerst naar het klooster. Ik zal mijn gelofte van armoede en kuisheid afleggen en als het God belieft, zal ik na mijn opleiding naar Afrika reizen om daar meisjes en jonge vrouwen te helpen die…” De woorden zaten in haar hoofd. Ze kreeg ze niet over haar lippen. Was ze maar een eeuw eerder geboren. In die tijd was het een hele eer voor een familie om minstens één kind in een klooster te hebben. Dat gaf aanzien in een katholiek dorp. Haar familie, hoe dankbaar ze hen ook was, geloofde enkel in carrière en achting. Ze vonden het gedachtengoed van de bedelende kerk en hun naïeve goedheid van het delen diefstal. Daarom mocht Anja nooit naar een katholieke school. De universiteit die ze gekozen had, was prestigieus, de enige reden voor haar vader om haar daar te laten studeren. Ze was bijna dertig, maagd, gemotiveerd, geroepen – hoeveel jongvolwassenen beleefden dat nog? – en devoot, geïnspireerd door de Blijde Boodschap die zij mee wilde uitdragen. Hadden haar ouders nooit wat opgemerkt? “Ik wil zuster worden!” zei ze plots rechtstaand. “Ik ga naar het klooster en als het God belieft, dan ga ik naar Afrika…” De rest van haar zin ging verloren in het gerinkel van het zondagse koffieservies tezamen met het doffe ploffen van de taart op de vloer en de gil van haar moeder…

Verrassing!

‘Iedereen op zijn plaats? Dan gaat nú het licht uit en denk eraan, pas als het licht weer aangaat komen jullie tevoorschijn!’ Albert had alles minutieus voorbereid. Brigitte, zijn vrouw was jarig en ze zou dit jaar een feest krijgen dat zij zich nog lang zou heugen. Het was waar, hij had de laatste verjaardagen niet voldoende aandacht aan haar besteed. Hij had er wel zijn redenen voor maar toch, dit jaar zou ze niet te klagen hebben. ‘En we roepen: SURPIIIIIISE!’ riep Marietje, zijn dochter nog enthousiast. ‘Jaja, wijsneusje,’ antwoordde Albert, ‘Verstop je nu maar achter je poppenkast.’ Ze verdween, zacht pratend, achter de gordijnen van haar poppenkast. Haar vader maande haar aan tot zwijgen. Ze mocht pas poppenkast spelen als mama er was. Bea, Brigittes zus stond vlak achter de deur als die zou openzwaaien. Twee goede vriendinnen zaten onder de tafel. Zij waren het lenigst om er gezwind onderuit te springen. De partners van de drie vrouwen hadden zich aangesloten bij de gasten buiten. Monica, Brigittes allerbeste vriendin zou niet komen. Daar had Albert wel voor gezorgd. Hij rilde al bij de gedachte dat ze hier zou zijn om hem de hele avond op stang te jagen. Dat mocht ze morgen weer doen, wanneer hij alleen thuis was en de deur op een onzichtbaar kiertje open liet voor haar. Alberts vrienden en hun vrouwen verschansten zich met hun drankje in en achter het tuinhuisje. De andere gasten, vrienden, vriendinnen en de collega’s waarmee ze nauw samenwerkte, verstopten zich achter de hagen, de struiken en de tuinstoelen. De gedekte tafel op het terras zou pas opvallen wanneer de lichten daar aangingen, als Brigitte aan de achterkant van het huis weer naar buiten stapte. Ze zou op een lang surprise-salvo getrakteerd worden vanaf de voordeur tot op het terras. Het geluid van een aanrijdende auto die vertraagde en op de oprit tot stilstand kwam, deed het geroezemoes verstommen. Een autodeur sloeg open en weer dicht. Eindelijk, dacht Albert. De voordeur ging open. Er klonken voetstappen in de hal. De deur zwaaide open maar het licht ging nog niet aan. De voetstappen gingen nog een halve meter verder. Een jas viel ritselend op de grond. Schoenen werden uitgeschopt en toen ging het licht aan. “SURPRISE!” klonk het luid. De roep verstomde snel bij het zien van… Monica slechts gekleed in negligé in het midden van de living, haar mond nog halfgeopend in ‘Surprise!’ Was dat dan niet vandaag dat hij alleen thuis was? dacht ze met koortsrode wangen…

Wandelen in de wolken van het park

Het malse gras, de blauwe lucht, de vogels, voorbij schuivende wolkjes. Ik dwaal af, verder dan ik kijken kan. Een verlaten strand in het zuiden van mijn eiland. Geen toerist die er ooit komt. Die familie ontvangt weer gasten; vanaf ’s middags passanten, voor schaduw en koelte tot ’s avonds wanneer het drukker wordt. Hoe zou het met mijn vrienden gaan? Andere wolken brengen andere beelden van mijn andere thuis. Warempel! Didier! ‘Bonjour, kalimera!’ Nog steeds in het Frans en het Grieks. Hij is bezig met keramiek. Dan stoor ik hem niet. Kijken mag. Langs scherpe bochten rijd ik naar Manoli en Rina voor een babbel bij een raki en lekkere hapjes. Nog een strand. Michali met de luit is er weer! Ik zal bij dageraad wel honger hebben, na zo een muzikale nacht. Het malse gras, de blauwe lucht, de wolkjes, wolken, donkergrijze massa! Mijn eiland regent weg.

De verdwijning van het boek

Midden op het plein achter het oude bibliotheekgebouw stond een grote container. Aan de zijkant stond een bankje van waar Lea de opruimers al twee dagen observeerde. Ze liepen de ladder, tegen het metalen gevaarte leunend, op en af met… boeken! “Zonde van zoveel boeken die niet verkocht raakten,” zei Albrecht, een jongeman met boekenhonger. “Ach,” antwoordde Lea, “ze doen gewoon hun werk. De schattenverzameling opruimen.” “Wat zal je het meest missen?” vroeg hij. “Mijn eigen boek. Het is nooit afgeraakt. Nu zal mijn verhaal voor altijd verdwijnen.” Zij was bibliothecaresse op welverdiende rust. Een mooie titel, dacht ze, maar wat ben ik ermee? Net nu ik tijd heb om mijn boek te vinden en verder te schrijven. Het boek dat ze meer dan vijf decennia geleden was gestart was kwijt. Elk vrij moment nam ze haar dikke schrift met harde kaft en verdween in haar verhaal… Ik was kind aan huis bij mijn buren. Daar was maar één kind, Frederik. Hij was een jaar ouder dan ik. Als hij op dinsdag verjaarde, was ik gisteren al verjaard. Zijn feest was elk jaar opnieuw een groots feest, vol suikergoed, taart en wilde spelletjes in de tuin. Ik was één dag per jaar een prinses, dan werd mijn verjaardag meegevierd. Ik voelde me dan een zondagskind. Bij zijn tiende verjaardag, ik was toen net negen, kreeg ik een dik boek. Er stonden vier verhalen in die elk twee verschillende kanten uit konden. Een kant stond er al in gedrukt. Een andere kant had alleen maar lijntjes, zoals in een schrift op school, voor kinderen die al goed kunnen schrijven. Weer thuis, met mijn schat, nam ik het boek mee naar bed. Vier verhalen om te lezen, vier verhalen om zelf mee te schrijven. Mijn dagen vulden zich met dromen en avonturen, met goede mensen en echte slechteriken. Ik leerde woorden die ik enkel van mijn oudere zus hoorde. De andere broers en zussen hadden die liefde voor boeken niet. Het eerste verhaal ging over een verloren toverboek. Het stond vol spreuken en bezweringen, voodoospreuken en raad bij onheil. Het al aanwezige vervolg had ik opzettelijk nog niet gelezen. Ik begon eerst met alles op te schrijven wat ik uitprobeerde, met de resultaten. Mijn immer boze schooldirectrice bijvoorbeeld, kreeg op een dag vreselijke hoofdpijn en moest zeker een week thuisblijven. De turnlerares wilde alleen nog maar dansen en spelletjes doen, zoals verstoppertje en trefbal. Die saaie evenwichtsbalk en de bok en de plint stonden in een hoekje van de turnzaal. Maar de strafste gebeurtenis was mijn eigen verdwijning. Zomaar pardoes had ik, op een zomeravond in de tuin toen de anderen tv keken, de verdwijnspreuk uitgesproken: “Oh, Grootheid der grootheden, Tovenares en mijn Grote Weldoenster, laat mij hier verdwijnen en nooit meer terugkomen.” Misschien hoopte ik dat het niet zou lukken. Maar wat moest ik dan opschrijven? Echter, het lukte! Ik voelde een zak over mijn hoofd gaan. Iemand trok aan me. Ik liep mee. Het was vreselijk spannend. Waar zou ik terecht komen? “En toen?” vroeg Albrecht. Lea’s verhaal werd onderbroken door de grote vrachtwagen die de volle container zou wegtrekken. “Tja,” zei Lea, “Het was een trucje van Frederik. Die verveelde zich zo vaak in zijn eentje dat hij meeging in mijn verzinsels. Ik wilde toen dat ik die kon afmaken.” “In dat boek?” “Dat hebben we nooit meer teruggevonden. Ik vermoed dat mijn vader het oppakte toen hij me die avond zocht. In dezelfde week hebben we een kampvuur gehouden met ons hele gezin. Ik herinner me nog zijn verbeten blik…” “Het is echt gebeurd!?” “Niet alles,” lachte Lea, “ik ging wel vaak naar Frederik en rond mijn negende begon ik zelf in een schriftje sprookjes te schrijven. Toen ik hier begon te werken, begon mijn eerste echte schrijfboek. Tot ik het laatste kwijtspeelde.” “Dat moet toch te vinden zijn,” grommelde Albrecht. Hij stond recht en liep de ladder, tegen de container, op en nam een duik in de boeken. Net toen reed de vrachtwagen langzaam weg. “Hemeltje! Jongen toch, kom daar uit!” riep Lea. Het duurde even, maar toen zag ze een arm omhoog gestoken met een schrijfboek in de hand, verdwijnend met de vrachtwagen…

Mama

(in de nasleep van Moederdag)... Ik weet nog hoe het was hoe we ‘stiekem’ onze cadeautjes verstopten tot die grote dag je verraste Dachten we toen nog ook al wist je beter Dat we giechelden om ons geheimpje Zelf voor ontbijt zorgden Hoe we buiten zaten met onze gedichtjes wriemelend voorlezend Hoe we straalden om jouw blij zijn Hoe je toen vertelde ‘ik wist wel dat je dat zou geven’ Hoe we vooraf onszelf verraadden nog zo heerlijk onwetend Hoe blij verrast je lach ons charmeerde Hoe dankbaarheid aanvoelde Wat onvoorwaardelijk was De dingen die we niet vergeten die we in onszelf weer zien en ons goed doen voelen Dát! Ik weet nog hoe het was Toen je onze mama was Ik weet nog Jij bent nog!

Blanke Westerling, waar ben je bang voor?

“Kom, we gaan stenen naar de Italianen gooien!” Italianen waren een van de eerste migranten in het dorp waar ik toen woonde, op vraag van… de Belgen. Die opmerking is mijn eerste bewuste herinnering aan racisme, al had ik er toen geen woord voor. Spelend bij buurkinderen, die zich ook al eens vervelen, zagen we kinderen aan de overkant van de straat zich amuseren. Toen kwam dat keiharde voorstel van het kind waarbij mijn broertje en ik welkom waren. Ik deed niet mee maar durfde ook niets zeggen. Wie is die Westerling die niet genegeerd wil worden? Die continenten veroverde. Die hele volken onderwierp, zo niet nog erger, in reservaten zette of uitmoordde. Die zelfs vanuit het zuiden van dat westen zijn voetvolk binnenhaalde om hen dan, na hun kapot gewerkte jaren vervolgens te ‘klasseren’? De Afrikaan die verkocht werd, de Indiaan die er oorspronkelijk geen was, de Aboriginal die in eigen land gevangen werd. Elke kolonisatie die de ‘wilden’ van de ‘beschaafden’ onderscheidde, waarbij die laatsten zich uitleefden alsof ze in een horrorfilm de hoofdrol speelden. Weg natuur, weg cultuur en daarmee weg authentieke rijkdom. Tal van voorbeelden doorheen mijn eigen moderne Westerse bestaan waarbij ik me stomverbaasd afvroeg wat een bruine huid, een hoofddoek of ietwat scheefstaande ogen nu te maken hadden met gevaar, met minderwaardigheid, met voorzichtigheid. Lees wat ik aanhoorde doorheen de jaren. Het was bijna altijd naar aanleiding van iets dat ik vroeg, las of hoorde : Niet bevriend willen blijven met iemand omdat die met een zwarte getrouwd is en er zelfs kinderen mee heeft. Stel je voor! Zich niet aanpassen, geen Nederlands kennen terwijl er aanbod genoeg is. Kunnen ze zelf dan niet eens informeren? De vluchtelingen voor natuurrampen uit gebieden waar onze rijke westerse manier van leven vaak verantwoordelijk voor is. Ja, en dan? Als ze hier willen wonen moeten ze zich aanpassen. De Syriër die wel kan zeggen dat hij moest vluchten voor zijn leven, maar is dat wel waar? Profiteur! De baby met de vreemde familienaam die ineens afgewezen wordt in de crèche! Geen plaats meer, sorry! Het ‘wij – zij’ verhaal al dan niet met voorbedachte rade. Denk maar niet dat een ‘zwarte’ de blanke niet zal mishandelen als hij de kans krijgt, zo naïef kan je niet zijn. En toch, toch zijn er Europeanen die nog luisteren. Toch zijn er blanken die zich nog oprecht inzetten ook al weten ze dat het niet goed te praten valt wat er kapot gemaakt is. Als ik mijn broers mag geloven was Old Shatterhand zo iemand. Als ik rondkijk in deze of andere organisatie voor vluchtelingen zie ik mensen met goede bedoelingen die een mens als mens behandelen, in welke taal mogelijk voor een goede communicatie. De tweede, derde en volgende generaties, die al echte landgenoten zijn, bewijzen zich dubbel zo hard om dan nog vaak buiten de boot te vallen. Ziet de nog nooit genegeerde blanke mens dan niet dat de mentaliteitsverandering best bij zichzelf begint? Dat één crimineel niet een heel volk vertegenwoordigt? Die steen had die Italiaanse kinderen niet geraakt, maar mij wel, als een resterende blauwe plek waar soms op geduwd wordt en me dan doet afvragen: “Blijft die Westerling, die niet genegeerd wil worden, de bange blanke man die zijn eigen deur gesloten houdt?”

Eindelijk!

Heraldine keek nog één keer achterom op de top van de Olympus. Voor haar zat haar taak op Aarde erop. Na jaren als aardse vrouw kende ze het lijden, wist ze wat pijn was en had ze alle emoties doorstaan die een vrouw sterk maakten. Althans hier op Aarde. Het werd helemaal stil op dat pad dat ze zo dikwijls bevlogen heeft, onzichtbaar en lichtvleugelig. Dat zei Zeus altijd. Als achter-achterkleindochter van Hera, de oppergodin, wier taak in lang vervlogen tijden de bescherming van het huwelijk was, het leven en de liefde zelf, werd ze naar de Aarde gestuurd om haar missie te vervullen: zuiver de Aarde van alles wat verdorven is om het leven te beschermen! Na een harde training daalde Heraldine neer op Aarde. Als éénentwintigste-eeuwse jonge vrouw met de vrucht nog beschermd in haar warme buik tot ze een goede plaats en man zou vinden. Dan zou de vrucht pas groeien. Het duurde niet lang. Ze werd verliefd op Petros, met wie ze trouwde. Ze leefden een echt mensenleven met een job, vrienden, familie. Op een dag maakte ze hem blij met een gezonde sterke zoon, Angelos, de Brenger van de boodschap, zijn taak en die van zijn nazaten. Hij groeide op als een zeer geliefde jongeman. Maar Petros, die hij vader noemde, voelde dat Angelos zijn zoon niet was. Een jaloezie op de innige band tussen Heraldine en hun zoon overmande hem. Een wrede woede groeide in hem. Zijn hart werd steenhard. Heraldine voelde letterlijk de stemmingen van Petros en bewaakte Angelos met heel haar hart en gekneusd aards lichaam. Meer nog dan de boodschap wilde ze haar zoon beschermen. “Jij zal op een dag deze Aarde dienen. Jij en jouw kinderen zijn voorbestemd.” Hoe vaak zou hij het gehoord hebben? Hoe vaak zou hij zijn moeder hebben zien huilen? Hoeveel blauwe plekken zou ze nog doorstaan voordat hij volwassen was? Wanneer zou dat zijn? Op de ochtend van zijn vijftiende verjaardag werd Angelos al vroeg in de ochtend wakker door rumoer in de kamer van zijn ouders. Hij stond op en ging slaapdronken tot aan hun deur. “Neen! Niet doen alsjebl…!” zijn moeders smeken dempte abrupt. Zonder verder nadenken opende hij de deur. Zijn adem stokte bij wat hij zag. Een emmer met ijswater zou hem niet wakkerder krijgen. Petros hield haar tegen het gesloten raam vast. Hij kneep haar keel dicht. Hij schreeuwde: “Die bastaard met zijn engelenhaar, van wie is die?” “Vader! Laat moeder los!” Angelos stormde in volle razernij op zijn vader af, pakte hem bij zijn schouders en trok aan hem. Petros draaide zich om en met één vuistslag in zijn gezicht sloeg hij Angelos op bed. Die krabbelde weer recht en vloog weer op zijn vader af. Heraldine keek toe, in shock. Ze probeerde weer voldoende lucht te ademen. Ze moest toekijken hoe haar zoon en haar man op leven en dood vochten. De troebele beelden voor haar ogen, het gruwelijke tafereel en de koude die ze voelde toen het stil werd, deden haar moeizaam maar vastberaden opstaan. Een enorme pijn beving haar hart. De dikke ijslaag eromheen zou nooit meer smelten. Het was op het moment dat Petros haar Angelos, haar engel door het tweede raam, dat openstond, duwde, hem nog een trap gaf en hem boosaardig nariep: “Daar, engeltje, nu ben je weer thuis!” Toen wist ze dat ze weg moest, weg van de Aarde die niet meer te redden was, weg van de mensen die zo verdorven waren dat ze toch niet te genezen waren. Maar eerst zou ze nog een ding doen… “Het is echt beter zo, Heraldine,” zei Petros nog. Heraldine deed wat ze te doen had en wachtte. Daar aan de voet van die berg, langs waar ze was afgedaald, waar ze samen met Petros was gaan wonen. Ze belde de politie. De moord van haar Engel mocht niet ongestraft blijven. Petros strompelde naar buiten, stak zijn hand nog uit en keek haar aan. In de verte loeiden sirenes steeds luider, steeds dichterbij. Ze gaf nog hem een laatste kille blik. “Jij hebt mijn jongen vermoord! Jij mag vanaf nu in je eigen donkere krochten leven… voor eeuwig!” Na die vloek van wraak wandelde ze weg. Alleen op de top van de Olympus keek ze nog één keer om. Hij zou zijn straf niet ontlopen. In de dichte mist van de vroege ochtend spreidde ze haar armen, duwde zich af op een rots en zweefde weg, weg van het mensendom met één laatste gedachte: “Eindelijk!”

Een zomaar dag

Op de vensterbank van het raam zit ik goed. Zonder focus kijk ik naar buiten, helemaal in gedachten over deze dag. Hoe begon die ook alweer? Mijn hersens kraken. Mijn dag verdwijnt even wanneer enkele buren voor het huis stoppen en naar boven kijken. Dit beeld zijn ze niet gewoon. Het lijkt alsof ik bij een buurvrouwenjacht-actie hoor, zoals die berenjacht vorig jaar bij de eerste lockdown. Maar goed, het begin van de dag. Een gevecht. Daarmee word ik wakker. Een gevecht in mijn hoofd waarbij sabels en degens mijn hersenpan doorklieven en dit slechts langzaam afzakt naar een uitgeputte knokpartij. Dat verdient wel een kop koffie om die hersenpan weer inhoud te geven. Dat was de ochtend. Ik wil het net neerpennen als ik de buurman voorbij zie stappen. Die buurman die me tot nogal uiteenlopende verhalen inspireerde. Hij moest eens weten! Hij is een van de weinigen die niét opkijkt. Wie ís die man in godsnaam? In duivelsnaam is ook goed. Het sabel-en-degengevecht is nu toch voorbij. Zou hij echt te vinden zijn voor een gesprek op dat bankje in dat park? Terug naar mijn dag! Rond de middag komt de man van de verwarmingsketel. Tijd voor het tweejaarlijks onderhoud; van die ketel. De Coca Cola light man! Echt!? In het echt is hij kleiner. Hoe zou hij er uitzien onder dat… mondmasker? De klus is snel geklaard. Zo’n onderhoud gaat soms sneller dan verwacht. Wat deed ik daarna? Ergens in de diepte van mijn hoofd wordt er nog geknokt. Een dutje dan maar. Pijn, moe, dutje. Dat is het. Het gevecht is gestopt, doch de deelnemers liggen nog languit. De dag glijdt daarna nog even verder op de fiets in traagheid, de bestuurder defensief gekleed tegen zonnebrand. Kleine-meisjes-gilletjes die de loopfietsen, met die twee dotjes erop, voorafgaan halen me naar hier en nu. Zouden ze al twee hoog zijn? In elk geval wel even hoog. Dat zag ik al eerder. De entertainers in spé van de buurt. De mijmering neemt het weer over. Wie is toch die verhalenbuurman? Na korte overweging, sneakers aan of niet, blijf ik zitten. Een verhaal groeit vaak sneller dan de waarheid.

Of weer naar af?

Ik kon lijden dat het elke dag fiks regende dat de mensen dansten in de plassen Ik kon lijden dat de zon dan weer scheen elke lente en iedere zomer Ik kon de strenge winters lijden De herfsten onvoorspelbaar stormachtig De mensen die weer lachten rond de tafel Niets doen zonder verveling Ik kon de stoelen onbezorgd voor de huizen lijden Mensen gezeten met een verfrissend drankje Ik kon wandelen lijden zonder doel Slenteren met het hoofd in de wolken de voeten op lichte veertjes Ik kon traag fietsen lijden graag nog trager Ik kon lijden dat zomer- en winteruur alles daartussen Nooit nog gemanipuleerd werd Wat ik het allermeest kon lijden Wij, de mens, gewoon bestonden weer in respect en dankbaarheid voor de natuurelementen gedijen in wat geschonken wordt Wij, weer in harmonie met onze omgeving Of weer naar af?